Thành phố Vladivostok, Liên Bang Nga, cách thủ đô Moscow hơn 6.000km, nằm ở
vị trí giao giữa Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc, ngày chứng minh nó là cửa
ngõ lý tưởng giúp Nga bước chân vào khu vực rộng lớn và giàu có bậc nhất Châu
Á.
Hai lần thay đổi
Từ thời xa xưa, lãnh thổ của Vladivostok thuộc quốc gia Bo-khai (năm 698 –
926), bắt đầu từ thế kỷ thứ 10 thuộc bộ tộc Kidan, Mông Cổ, sau đó là bộ tộc
người Mãn Châu, Trung Quốc. Vào thế kỷ thứ 13, trên lãnh thổ của vùng Primorsky
đã xuất hiện một vài thành phố nhưng nhanh chóng bị phá huỷ bởi quân đội Mông
Cổ (năm 1233).
Trong hàng trăm năm kế tiếp, vùng đất này là nơi giao tranh giữa người Mông
Cổ và Mãn Châu, nó đã bị chìm vào quên lãng cho đến nửa sau thế kỷ 19.
Sau khi Nga ký hiệp ước về Vùng lãnh thổ và thương mại với Trung Quốc vào
năm 1858, Vladivostok đã chính thức nằm dưới sự quản lý của điện Kremlin.
Trong suốt gần 160 năm lịch sử của mình, Vladivostok đã chuyển đổi từ một
trung tâm thương mại tầm cỡ quốc tế dưới thời Sa hoàng thành một căn cứ quân sự
bí mật bậc nhất thế giới thời Liên Xô. Ngày nay, Vladivostok được ví như con át
chủ bài của điện Kremlin trong chiến lược vươn mạnh mẽ ra Thái Bình Dương.
Việc xây dựng thành phố đã bắt đầu từ ngay nửa sau thế kỷ 19, mặc dù nằm
cách xa thủ đô thời bấy giờ hàng ngàn dặm. Nga hoàng đã cho thấy khao khát mở
rộng hơn nữa đế chế Âu – Á rộng lớn của mình khi đặt tên thành phố là
Vladivostok, trong tiếng Nga có nghĩa là “người cai trị phương Đông”. Ngay sau
khi thành lập, người đứng đầu đế chế Nga đã khẳng định thành phố sẽ trở thành
thành trì quan trọng nhất trấn giữ phía Đông đất nước và giám sát vịnh Amur.
Trong suốt phần còn lại của thế kỷ 19, ngoài nhờ tầm quan trọng về địa lý,
Vladivostok còn được biết đến như một điểm dừng chân nổi tiếng với giới thương
gia nhờ sự cởi mở của mình. Các thương gia tới từ Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung
Quốc và cả Mỹ đã đi ngàn dặm tới đây để buôn bán kim cương, vàng bạc và nhiều
vật phẩm quý hiếm. Nhà văn nổi tiếng người Nga Anton Chekhov khi tới thăm thành
phố Viễn Đông vào năm 1890 từng nhận định rằng Vladivostok là “thành phố châu
Âu” sầm uất nhất “châu Á”.
Sau chiến tranh Nga – Nhật năm 1904, Vladivostok nhanh chóng biến thành căn
cứ hải quân mạnh mẽ nhất của Hoàng gia Nga trên Thái Bình Dương. Tới thế chiến
thứ 2, thành phố được xây dựng để trở thành pháo đài vững chắc của Hồng quân
Liên Xô chống lại quân đội phát xít. Vào năm 1948, Liên Xô đã quyết định quân
sự hoá thành phố, đưa trung tâm khu vực Viễn Đông của nước Nga thành căn cứ bí
mật và triển khai hàng loạt vũ khí tối tân. 10 năm sau, Vladivostok chính thức
được tuyên bố trở thành “thành phố cấm” với người nước ngoài và cả người Liên
Xô nếu không được cấp phép.
Tới năm 1992, gần một năm sau khi Liên Xô tan rã, Vladivostok một lần nữa
lại được mở cửa cho tất cả du khách tới từ Nga và quốc tế. Sau gần 2 thập kỷ,
Vladivostok ngày nay, với sự đầu tư chiến lược từ Tổng thống Vladimir Putin, đã
nhanh chóng trở thành thành phố cởi mở và tự do bậc nhất nước Nga và được đánh
giá là một trong những vùng đất năng động nhất thế giới.
Cửa ngõ vào châu Á của nước Nga?
Nhận thấy vị trí chiến lược của Vladivostok, trong nhiều năm qua, Kremlin
đã không ngừng đầu tư cho thành phố Viễn Đông với kì vọng biến nó trở thành
“cánh cử thần kỳ” đưa Nga đến với những nhà đầu tư Châu Á giàu có và quyền lực.
Với mục đích đó, tháng 7-2015, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ký đạo luật
thành lập “cảng tự do” tại Vladivostok, cửa ngõ kết nối Nga với Thái Bình Dương
– bước đi lớn trong quá trình chuyển sang trục châu Á của Moscow. Theo đạo luật
này, Nga đã cắt giảm hàng loạt thủ tục giấy tờ và đặt ra các quy định rườm rà
để bảo vệ nhà đầu tư tại thành phố.
Vladivostok nay là một thành phố cởi mở và nhộn nhịp
bậc nhất nước Nga.
Trước đó, vào năm 2012, với mong muốn giới thiệu hình ảnh mạnh mẽ về một
cường quốc trong khu vực Châu Á- Thái Bình Dương, Moscow từng bỏ ra 20 tỷ USD
để đầu tư cải tạo Vladivostok cho hội nghị thượng đỉnh APEC. Hai cây cầu dây
văng khổng lồ đã được xây dựng để nối liền các hòn đảo lớn của thành phố lại.
Một trong số đó đã trở thành cây cầu dây văng vượt biển lớn nhất thế giới trước
khi nhường vị trí cho một cây cầu khác tại Trung Quốc.
Đây được coi là chương trình xây dựng lớn nhất của nước Nga sau khi Liên Xô
sụp đổ. Và bằng cách tỏ rõ sự quan tâm đến vùng Viễn Đông rộng lớn, nước Nga
dường như muốn nhắm tới hai mục đích chiến lược: Trước tiên là để giữ vững chắc
vùng biên giới phía Đông và thứ hai chính là nhằm phát triển hợp tác kinh tế
với các nước Châu Á láng giềng.
Tới tháng 12-2015, tổng thống Nga Putin lại một lần nữa chứng tỏ sự quan
tâm đặc biệt của mình với Vladivostok khi tuyên bố trước Quốc hội rằng việc
phát triển vùng Viễn Đông là “trọng tâm quốc gia”. Cần lưu ý rằng khu vực này
mặc dù có diện tích tương đương Ấn Độ nhưng chỉ có chưa đầy 6,5 triệu dân.
Kể từ khi ông Putin đề ra chính sách ưu tiên phát triển vùng Viễn Đông,
Vladivostok đã có nhiều thay đổi đáng kể: Thành phố khang trang hơn, giao thông
thuận tiện hơn và hệ thống cơ sở hạ tầng đủ sức đáp ứng cho phát triển kinh tế
trong hàng chục năm tới. Theo Business Insider, lượng vốn đầu tư đổ vào vùng
Viễn Đông đã tăng khoảng hơn 10% trong năm 2016.
Với những quyết sách mạnh mẽ từ Kremlin, các nhà đầu tư đăng ký hoạt động
trong nhiều lĩnh vực tại khu vực này sẽ được miễn đóng thuế 5 năm liên tiếp,
trong khi nhiều doanh nghiệp khác sẽ chỉ phải chịu mức thuế thu nhập cực thấp,
khoảng 5%. Ngoài ra, một chính sách visa tại chỗ sẽ sớm được áp dụng với công
dân nhiều nước để thúc đẩy các hoạt động đầu tư tại Vladivostok.
Ông Vasily Markov, một lãnh đạo tại chi nhánh Nga của tập đoàn kiểm toán
Deloitte, nhận xét: “Quá trình làm thủ tục tại Vladivostok nay khá là dễ chịu
và cần rất ít giấy tờ, một điều hiếm thấy tại Nga. Mặc dù còn nhiều người đang
lưỡng lự và cân nhắc, tôi thấy rằng mối quan tâm của các nhà đầu tư tại đây là
rất lớn”, theo Sputnik.
Trong khi đó, ông Salvatore Babones, chuyên gia về chính sách xã hội và xã
hội học tại Đại học Sydney, Australia, nhận định: “Những chính sách mới mà
Moscow đưa ra cho các nhà đầu tư không phải là chưa từng có tiền lệ trên thế
giới nhưng lại là một thay đổi lớn tại nước Nga, đó là minh chứng rõ nhất cho
mong muốn mở của đất nước của người Nga với thế giới và sẽ thúc đẩy mạnh
mẽ quá trình hội nhập thành phố này của Nga với khu vực Đông Bắc Á”.
Chuyên gia này khẳng định, chỉ trong một thời gian ngắn nữa, Vladivostok có
khả năng trở thành trung tâm kinh tế lớn của Châu Á, sánh ngang với Singapore
hay Thượng Hải của Trung Quốc.
Tuy nhiên, theo một số
nhà kinh tế, những thay đổi đó chưa đủ để tạo ra thành công tương xứng với lợi
thế của Vladivostok và rằng một cơ chế cởi mở hơn với mục đích giúp các trường
học, các doanh nghiệp thu hút nhân tài từ khắp thế giới mới chính là điều mà
thủ phủ vùng Viễn Đông cần nhất vào lúc này.
*
* *
Địa lý
Vladivostok nằm ở vùng Viễn đông của Nga, bên bờ biển
Nhật Bản, khu vực biên giới của CHND Trung Hoa - Liên bang Nga
- Bắc Triều Tiên. Thành phố tọa lạc ở cực nam của bán đảo Muravyov -
Amursky, rộng khoảng 30 km và dài 12 km. Tổng diện tích thành phố là 600
km².
Điểm cao nhất là núi Kholodilnik, có độ cao
275m.
Khoảng cách đường sắt từ Vladivostok đi Moscow là
9.302 km.
Khí hậu
Nhiệt độ trung bình hàng năm: 4,3°C
Nhiệt độ trung bình tháng Giêng: −13.7°C
Nhiệt độ trung bình tháng Tám: 20.2°C
Lượng mưa trung bình năm: 722 mm
